‘Van bezitterig kolonialisme naar tolerantie uit het hart.’ 2.
Reeds twee maal sprak Marjolein van Pagee bij Café
Weltschmerz over het kolonialisme van vroeger en hoe dit zich voortzet. Als
reactie en aanvulling hierop haal ik enige alinea’s aan uit mijn ‘Onderweg met
Moeder Aarde. Deel 3 Het vervlogen burgerschap en ambachtsleven’. Het tweede
fragment.
Uit Hoofdstuk 6 ‘Vrij burgerschap tegenover staatsbeteugeling’, paragraaf ‘Het oevervolk en het wegzwerven overzee’:
‘Ons huidige cultuurtijdperk, algemeen bekend als het Vissentijdperk (1413-3573), relateert aan het dierenriembeeld de vissen. Het lentepunt van de zon ligt nu in het beeld van de vissen. Er is een verband tussen het dierenriemteken vissen en de scheepvaart, vooral de zeilvaart. We ervaren hier de tijdloze voortbeweging, het zonder terughouding wegzwerven in de verte en de toekomst. De vissennatuur roept de mens ook aan zijn oorsprong te zoeken. Zalmen zoeken voor hun voortplanting overzee het beekje op waar ze zijn geboren. Alle palingen van het Noorderlijk Halfrond schieten alleen kuit op één plek, hun plek van oorsprong. Zijn wij als mensheid niet ver van onze oorsprong afgedwaald? Zijn we met het omzwerven tevens niet naarstig op zoek naaronze bron? Dit gaat echter niet zonder moeilijkheden en weerstanden gepaard.
… De zeevarende volken brachten de mensheid van de
Middeleeuwen in het huidige tijdperk. Het kolonialisme bracht de verleiding teweeg middels de ontstane handel andere volken te misbruiken. De goudkoorts spoorde de mens aan tot zelfverrijking. Zijn wij onderweg onze edele levensdraad en spirituele grondslag niet kwijtgeraakt? Eerlijke handel had geen dood en verderf brengende Vliegende Hollanders voortgebracht, die hun heilige vadergrond zijn zoekgeraakt. Geven en nemen brengt welzijn voor allen. Met nemen alleen komt er geen land in zicht en verkrijgt men geen vaste grond onder de voeten. Dan bereikt men niet het ware doel, waarvoor men in het aardeleven is ondergedompeld. De aan wal achtergebleven vrouwen voelden naar alle waarschijnlijkheidvaak heel goed aan welke dwalingen de zeelui konden begaan. Hun echtgenoten droegen te weinig een maagdelijke innerlijke zielehouding met zich mee overzee. Onder de achtergebleven vrouwen die vaste voet onder zich hadden – het continent koningin Europa – werd heel wat gehuild. Maar de scheepsbouw nam alleen maar toe in hoop op goud- en zilvervloten. De achterliggende drijfveren voor het kolonialisme waren de technische resultaten die men met de natuurwetenschappen wist te bewerkstelligen. De wetenschappelijke uitvindingen maakten het mogelijk de wereld te veroveren. De verhoudingen tussen de verscheidene wereldvolkeren veranderden hierdoor en de 'beschaafde' wereld zou uiteindelijk overal de 'primitieve' culturen achter zich laten liggen. Maar ondanks de verschillende volkskarakteristieken kon ieder individu uit elk volk onder dezelfde universele tijdgeest nu deel gaan nemen aan het moderne bewustzijn van het menszijn op aarde. De inmiddels overal in gebruik genomen technologiën, de opkomende mechanische fabricage van producten en de financiële wereld die zo veelkwaad kunnen aanrichten, gaven de mensen de noodzakelijke aanzet om tot een wakker, modern, verantwoordelijk bewustzijn te komen.
… De nieuw in gebruik genomen paltrokmolen was een houtzaagmolen, ingezet voor de bouw van schepen voor de grote vaart. Hiermee was de invloed van de toegepaste technologie op het sociale leven meteen duidelijk. Het mechanisch zagen van hout werkte kostenbesparend. Het Amsterdamse zagersgilde zag hiermee tot haar schrik het personeelsbestand instorten. In de Zaanstreek was hierover geen politiek debat en aldus ontstond hier vanaf 1592 het grootste scheepsbouwcentrum ter wereld. Een hoge mechanisch verworven productieopbrengst werd nu belangrijker dan de werkverschaffing voor de handarbeider. Omdat de techniek nog ambachtelijk was, heeft men dit soort sociale houding in het middeleeuwse gildesysteem niet gekend.’
Afbeelding: Vliegende Hollander in Terneuzen.
